Ga direct naar inhoud

Checklist: heb jij de 7 eigenschappen van een effectieve leider?

Een fijne en veilige werksfeer begint bij jou als leidinggevende. Het is zelfs zo dat medewerkers zich het vaakst ziek melden als ze niet prettig samenwerken met hun manager. Met deze zeven eigenschappen van effectief leiderschap voorkom je dat. En zorg je ervoor dat jouw medewerkers goed presteren.


Wat zijn de zeven eigenschappen van effectief leiderschap?

Het wordt gezien als het belangrijkste managementboek van de twintigste eeuw: The Seven Habits of Highly Effective People (1989) van de Amerikaanse businessgoeroe Stephen Covey. De zeven eigenschappen van effectief leiderschap volgens Covey:

  1. Wees proactief
  2. Begin met het einde voor ogen
  3. Belangrijke zaken eerst
  4. Denk win-win
  5. Eerst begrijpen, dan pas begrepen worden
  6. Synergie
  7. Rust en reflectie

Effectief leiderschap volgens Nadia van der Vlies

Nadia van der Vlies is eigenaar van opleidingsinstituut NONONS, coach en auteur van het boek No-nonsense leidinggeven: hoe je effectief coachend leidinggeeft. Goed en effectief leiderschap begint volgens haar bij twee dingen: reflecterend vermogen en stijlflexibiliteit. "Het allerbelangrijkste vind ik dat je jezelf en je eigen valkuilen kent. Je moet naar jezelf kunnen kijken en eerlijk kunnen zeggen: dat pakte ik niet goed aan. Dankzij zelfreflectie kun je sneller schakelen, jezelf bijsturen of achteraf ergens op terugkomen."

Voor effectief leiderschap moet je weten welke leiderschapsstijl je op een bepaald moment inzet. Als een medewerker bijvoorbeeld ergens mee worstelt, kun je hem of haar coachend benaderen. Maar soms moet je juist ferm en duidelijk zijn. "Je bent pas effectief als je weet wat je allemaal kan inzetten en wat je medewerker nodig heeft op dat moment. En wat voor jóú goed voelt, want je doet niet alleen wat de ander fijn vindt. Die combi zoek je: wat werkt voor mijn medewerker nu het beste, en wat vind ik acceptabel?"

Wees proactief

Volgens Covey is proactief zijn de eerste van de zeven eigenschappen van effectief leiderschap. Proactieve mensen kijken bij een probleem naar hun eigen gedrag. Reactieve mensen richten hun aandacht juist op dingen buiten zichzelf waar ze geen controle over hebben.

Nadia van der Vlies herkent dit. "Ik geloof dat je als leidinggevende altijd de regie moet nemen. Als iets niet loopt zoals je wil, vraag jezelf dan af: kan ik het veranderen? Zo niet, dan moet je het accepteren. En als dat niet lukt, dan kun je altijd nog weggaan. Want als je blijft mopperen, dan neem je geen regie. En dat is het tegenovergestelde van effectiviteit. Mijn tip: denk bij alles waar je van baalt of waar je een energielek van hebt, aan die drie stappen veranderen/accepteren/weggaan. Dan komt het altijd goed."

Begin met het einde voor ogen

Effectieve mensen kunnen visualiseren wat ze willen bereiken, stelt Covey. Dus zorg dat je altijd je doel voor ogen houdt. Nadia: "Ik denk dat een goede leidinggevende heel helder weet wat de missie, strategie en doelen zijn. En die moet je niet alleen voor ogen hebben, maar ook uitdragen. Dus neem daar ook je mensen in mee. Inspireer je team: 'daar willen we samen naartoe werken'."

Het einde voor ogen houden werkt ook in het klein, bijvoorbeeld bij gesprekken. Bedenk vóór je een gesprek aangaat, wat je ermee wil bereiken. Of moet je juist een grote keuze maken, zoals bepalen of je ergens in investeert? Stel dan altijd de vraag: draagt dit bij aan mijn uiteindelijke doel?

Belangrijke zaken eerst

Deze eigenschap gaat om het stellen van prioriteiten. Laat de belangrijkste dingen niet ondersneeuwen door dringende zaken die er eigenlijk minder toe doen. Nadia: "Het is slim om tijd in te ruimen in je eigen agenda voor de dingen die je die dag wilt doen. Want voor je het weet, is je dag volgepland. Wat ook helpt: durven om verantwoordelijkheid uit handen te geven. Delegeer werk aan je medewerkers. Dan heb jij meer tijd voor je eigen prioriteiten."

Denk win-win

Volgens Covey moet je bij samenwerking niet denken in termen van concurrentie (‘winnen-verliezen’), maar in termen van win-win. Je moet zoeken naar wederzijds voordeel. Dus wees niet bang om andere mensen evenveel te gunnen als jezelf.

Nadia: "Een goede manager is niet bang om overschaduwd te worden door zijn of haar medewerkers. Heb er vertrouwen in dat je waardevol bent als persoon, ook als een teamlid beter blijkt in een taak dan jij. Ik zie het zo: als mensen om mij heen groeien, dan groeien we samen. Groeien gaat namelijk niet ten koste van de ander. Vind je het toch moeilijk om je ego aan de kant te zetten? Schakel dan een coach in en ga daarmee aan de slag."

Eerst begrijpen, dan pas begrepen worden

Dit gaat om de eigenschap van het luisteren. Covey stelt dat we te weinig aandacht besteden aan het ontwikkelen van luistervaardigheden. Terwijl we die juist nodig hebben voor wederzijds begrip. Het is belangrijk om met inlevingsvermogen écht te luisteren naar de ander.

"Nieuwsgierig en ruimdenkend luisteren is een van de belangrijkste skills voor een leidinggevende. Dit leer je door te oefenen. Zet je nieuwsgierigheid aan en stel je oordeel uit. Ga niet meteen over oplossingen nadenken, maar eerst verdiepen en vragen stellen" geeft Nadia als advies mee.

Synergie

De zesde eigenschap draait om synergetisch werken. Wat betekent dat het effect van de samenwerking van twee partijen groter is dan wat de twee partijen los van elkaar voor elkaar zouden krijgen. Het gaat om het waarderen van verschillen om zo samen iets moois te bereiken.

"Als manager heb je een belangrijke rol in veiligheid bieden aan je team. Bijvoorbeeld door duidelijk te maken dat afwijkende meningen ook mogen. Als iemand het niet met je eens is, zie dat dan als een kans in plaats van een probleem. Niet als tegenwerking, maar als meedenken. Dus sla kritiek niet plat, maar vraag het uit. 'Waarom vind je het geen goed idee? Waar zit je twijfel?' Ook deze skill van doorvragen kun je trainen. Met voldoende oefening leer je om niet altijd in de zendende en overtuigende stand te staan."

Rust en reflectie

Ook wel bekend als: houd de zaag scherp. Zorg goed voor jezelf en ren jezelf niet voorbij. Blijf bezig met je persoonlijke ontwikkeling, maar ook met je professionele ontwikkeling. Nadia: "Aan reflectie kun je werken door coaching en training, of door feedback te vragen. Zo word je je bewuster van hoe je overkomt op anderen. Dat zijn de momenten dat je echt werkt aan persoonlijke ontwikkeling."

"Verder geloof ik heel erg in mature leiderschap, dat is zorgen voor anderen én voor jezelf. Maak jezelf even belangrijk als de ander, dus niet groter of kleiner. Stel jezelf telkens de vraag: is dit nog goed voor mij? Is dit gesprek nog goed voor mij? Is wat mijn medewerker vraagt nog goed voor mij? Het draait allemaal om zelfzorg én empathie."

Verzuimverzekering

Wil jij meer doen om verzuim te voorkomen? En heb je behoefte aan financiële zekerheid en ondersteuning mochten je werknemers zich toch ziek melden?

Bekijk dan nu onze verzuimverzekering

Ondernemen doe je samen