5 voorbeelden van duurzame inzetbaarheid

Duurzame inzetbaarheid is belangrijk voor jou als werkgever. Maar hoe pak je dit praktisch aan? Wij zetten een aantal voorbeelden van duurzame inzetbaarheid op een rij. Hiermee zorg je voor gezond en gemotiveerd personeel, dat flexibel meebeweegt met veranderingen op de arbeidsmarkt. Nu, maar ook in de toekomst.

Hoe zorg je ervoor dat jouw medewerkers gezond en gemotiveerd zijn én blijven? Duurzame inzetbaarheid is het sleutelwoord. Duurzame inzetbaarheid is beleid dat zorgt voor fitte, productieve en betrokken werknemers die met plezier aan het werk zijn.

1. Meten is weten: doe onderzoek onder jouw personeel

Hoe gemotiveerd en gezond is jouw personeel? Met welke aspecten van hun werk zijn ze tevreden, en wat kan er in hun ogen beter? Een medewerkers-tevredenheidsonderzoek biedt inzicht in het wel en wee van jouw personeel. Dit is de start van jouw beleid voor duurzame inzetbaarheid.

Zo laat kinderopvangorganisatie Partou sinds 2016 regelmatig een medewerkers-tevredenheidsonderzoek uitvoeren. De branche kampt met personeelstekort en daardoor hoge werkdruk. Vragen zoals ‘hoe zit je in je energie?’, ‘waar haal je je energie uit?’ en ‘waar word je gelukkig van in je werk’ geven de organisatie nieuwe en belangrijke inzichten om het beleid voor duurzame inzetbaarheid op in te richten.

Het Huis van Werkvermogen

Een vragenlijst uitzetten is dus een handige manier om inzicht te krijgen. Vaak durven werknemers in een enquête meer te vertellen dan in een persoonlijk gesprek. Die anonimiteit gebruik je in je voordeel. De vragen gaan over verschillende onderdelen:

• De fysieke en mentale gezondheid
• Kennis en vaardigheden om het werk uit te voeren
• Motivatie en werkattitude
• De arbeidssituatie

Bovenstaande onderdelen vormen samen het Huis van Werkvermogen, een model van de Finse professor Juhani Ilmarinen. Het is de uitdaging om een juiste balans te creëren tussen deze vier onderdelen. Want de juiste balans stelt medewerkers in staat om hun werk goed te doen. Op een manier die bij hun past.

2. Vitaliteit: stimuleer gezond eten en voldoende beweging

De gezondheid van medewerkers is belangrijk. Een werknemer die gezond eet, goed slaapt en voldoende beweegt, voelt zich fit. Hij of zij zal beter presteren op het werk. Dat verhoogt de arbeidsproductiviteit en verlaagt het ziekteverzuim. Als werkgever kun je de gezondheid van je werknemers stimuleren. Zo kunnen werknemers van digitaal bureau DEPT tijdens de lunch kiezen voor een zelfgemaakte salade en/of wisselende soorten groenten, en is er gedurende de dag genoeg fruit op kantoor.

Ook qua beweging zijn er initiatieven die je als werkgever kunt ondersteunen. Je kunt sportinitiatieven opzetten, zoals een hardloopclub of trainingen tijdens de lunchpauze. DEPT faciliteert bijvoorbeeld een wekelijkse bootcamp. Of zorg voor een douche of fietsenplan voor medewerkers die op de (race)fiets naar kantoor komen. Medewerkers die buiten werk geregeld sporten, kun je ook korting op een fitnessabonnement aanbieden.

Belang van ergonomie

Naast actief zorgen voor beweging, is de focus op houding en beweging tíjdens het werk belangrijk. Voor kantoorberoepen denk je aan zit/sta-bureaus, ergonomische muizen en toetsenborden of de juiste faciliteiten voor een thuiswerkplek. Voor personeel in fysieke beroepen is het belangrijk om per functie en per medewerker te kijken naar de belasting. Van alle verzuimdagen bestaat namelijk 34 procent uit werknemers die thuis zitten met fysieke ongemakken door een slechte, niet-ergonomische werkplek. Door per persoon de juiste werkomstandigheden te creëren, voorkom je uitval en verzuim.

3. Zet in op werkplezier door meer autonomie

Blije medewerkers zijn duurzaam inzetbaar. Want een positieve werkomgeving leidt tot een hogere arbeidsproductiviteit en lager verzuim. Een positieve werkomgeving creëer je door de juiste bedrijfscultuur neer te zetten. Medewerkers moeten zich gewaardeerd voelen. Ze moeten de juiste ondersteuning krijgen, zonder dat je constant op hun vingers kijkt. Autonomie in eigen werk is belangrijk: er moet ruimte voor eigen inbreng zijn en werkzaamheden moeten naar eigen inzicht uitgevoerd kunnen worden. Zo creëer je een gevoel van vrijheid.

Bepaalde regels, werkprocessen en afspraken zijn natuurlijk nodig. Zonder structuur en de juiste leiding komt het bedrijfsresultaat in gevaar. Maar te veel bemoeienis en te weinig vrijheid van medewerkers voelt al snel betuttelend. Ook uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het werkplezier stijgt als medewerkers meer autonomie krijgen. Ze voelen zich vrijer en verzetten daardoor meer werk. Vertrouw er dus op dat jouw werknemers kunnen en doen waar ze voor aangenomen zijn. Als het resultaat (het doel) van hun werkzaamheden goed is, kun je de manier waarop (het middel) aan het individu overlaten.

4. Een leven lang ontwikkelen: train op hard én soft skills

Duurzame inzetbaarheid gaat ook over meebewegen met veranderingen in de arbeidsmarkt. Daarvoor moet jouw personeel over de juiste kennis en vaardigheden beschikken. De skills die jouw medewerkers nodig hebben, veranderen constant. Omdat de markt iets anders van de organisatie vraagt, omdat technische ontwikkelingen elkaar razendsnel opvolgen of omdat men verandert van baan binnen de organisatie. Door voldoende mogelijkheden aan te bieden, kiezen medewerkers het ontwikkelpad dat bij hen én bij de organisatiedoelen past.

Focus op soft skills

De bekende term ‘een leven lang ontwikkelen’ is dus nog steeds actueel en draagt bij aan duurzame inzetbaarheid. Ontwikkelen is daarin een breed begrip: niet alleen specifieke (vak)kennis is belangrijk, ook de zogeheten soft skills vormen tegenwoordig een steeds groter onderdeel van het werk. Denk aan een training om op de juiste manier feedback te geven, of om te leren luisteren.

5. Verlofregelingen: vind per medewerkersgroep het juiste verlof

Ook speciale verlofregelingen voor je medewerkers dragen positief bij aan hun duurzame inzetbaarheid. Vakantiedagen heeft iedereen, maar bijzonder verlof in bepaalde situaties of voor specifieke groepen medewerkers zijn verstandig. Door bijzonder verlof mogelijk te maken, verminder je de kans op uitval door burn-outs of uitputting.

Verlof voor oudere medewerkers

Oudere werknemers vallen sneller uit. Zeker in fysiek zware beroepen is de kans op ziekte onder deze groep groot. Door een verlofregeling in te stellen, voorkom je dat ze ziek uit dienst gaan. Bijvoorbeeld arbeidstijdverkorting met behoud van pensioen is aantrekkelijk voor oudere werknemers.

Verlof voor mantelzorgers

Zorgdragen voor een familielid of naaste is zwaar. De zorgen die dit met zich mee brengt, neemt jouw medewerker vaak mee naar de werkvloer. Maak mantelzorg dus bespreekbaar. Wijs werknemers op zorgverlof, de mogelijkheden voor mantelzorgregelingen of een andere, passende oplossing. Zo verlaag je de kans op uitval.

Vervoersbedrijf Connexxion hanteert bijvoorbeeld een beleid gericht op preventie van verzuim, onder meer door mantelzorgers op tijd te ondersteunen. In een video die het bedrijf maakte hierover, vertelt verzuimcoördinator Ria Pietersz hoe ze samen met een mantelzorgende collega zocht naar een passende oplossing voor hem. “Gerrit kwam bij me en wist niet meer hoe hij verder moest. Een zieke vrouw en een gezin draaiende houden, dat is lastig te combineren met je werk. Hij dacht zich ziek te moeten melden. Ik heb Gerrit geadviseerd eerst vrij te nemen om te kijken wat hij nodig had. Vervolgens zijn we tot een passende oplossing gekomen. Gerrit is halve dagen gaan werken, zodat hij zijn werk en het gezinsleven vol kan houden.”

Verlof voor ouders

Denk mee met (jonge) ouders en faciliteer passend geboorte- en/of ouderschapsverlof naast de wettelijke regelingen. Bijvoorbeeld door de huidige dekking van het UWV tot honderd procent aan te vullen. Naast extra verlofregelingen kun je als werkgever meer secundaire arbeidsvoorwaarden aanbieden. Dit maakt werken voor jouw organisatie (nog) aantrekkelijker.