Als ondernemer wil je duurzaam zijn. Niet alleen omdat het klimaat ons allemaal raakt, maar ook omdat duurzame bedrijven het meest toekomstbestendig zijn. En dus de meeste waarde opleveren. ‘Impact Innovator’ Menno van Leeuwen legt uit hoe ondernemers in een veranderende wereld meer duurzaamheidsimpact kunnen maken.
“Als het om het klimaat gaat, is het twee voor twaalf. Dat weten we niet alleen, we voelen het ook – letterlijk”, zegt ‘Impact Innovator’ Menno van Leeuwen. “We moeten zo snel mogelijk van de fossiele brandstoffen af, en deze inruilen voor duurzame alternatieven.” Daarom legt de overheid bedrijven ook steeds meer regels op met betrekking tot duurzaamheid, waar je als ondernemer wel op in móet springen.
Veel ondernemers willen graag duurzaam zijn, maar weten niet altijd hoe, of waar te beginnen. Menno adviseert bedrijven en ondernemers op weg naar een duurzame bedrijfsvoering. Volgens hem is het allemaal niet zo ingewikkeld, maar wordt het soms ingewikkeld gemaakt. Zelf houdt hij het graag simpel. Hij doet dat aan de hand van de zogeheten ‘Ringen van Invloed’, geïnspireerd op de impact levels van Paul Polman, voormalig CEO van Unilever.
Menno: “De eerste ring betreft de impact die jouw eigendommen veroorzaken. Hierbij moet je denken aan de CO2-uitstoot door gasverbruik in je kantoor of fabriek, en bijvoorbeeld aan de brandstof van je wagenpark.
“In de tweede ring draait het om je indirecte CO2-uitstoot: met name door de elektriciteit die je elders inkoopt. Alle uitstoot die je leveranciers en klanten veroorzaken zit in de derde ring. Samen met deze partijen vorm je als ondernemer of bedrijf een keten. De vierde, vijfde en zesde ring beslaan de volledige sector, het nationale niveau en vervolgens de hele wereld.”
Het doel: in alle ringen de CO2-uitstoot naar nul krijgen. Menno: “Als ondernemer kun je binnen de ringen op verschillende vlakken impact maken. In de eerste ring heb je verreweg de meeste invloed. Hoe verder de ring van je af staat, hoe minder invloed je erop hebt. Hoewel je in de buitenste ringen de meeste duurzaamheidsimpact kunt realiseren, zijn de eerste drie ringen het meest toegankelijk om direct zelf mee te beginnen. En bovendien heb je daar dus de meeste invloed.”
Hoe je in de eerste ring – je eigen onderneming en bedrijfsvoering– impact op je CO2-uitstoot en -voetafdruk kunt hebben, ligt voor de hand. Denk aan de fabriek waarin je produceert of het kantoor waar je zit, de auto’s die je medewerkers rijden en of er zonnepanelen op het dak liggen, bijvoorbeeld. Wil je aan de slag met die eerste ring, lees dan deze tips om je bedrijf te verduurzamen. Menno: “Het kan goed werken om iemand in jouw organisatie aan te wijzen die met duurzaamheid aan de slag gaat en de impact meet met een tool zoals de CO2-Prestatieladder. Geef als ondernemer of werkgever vooral het goede voorbeeld aan je zakenpartners en werknemers. Je hoeft zelf niet ‘heilig’ te zijn, maar benoem je uitdagingen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het vinden van een duurzamere leverancier. Dat kan best wel even tijd kosten voordat je die hebt gevonden.”
Waar koop jij als ondernemer of bedrijf je energie in, en hoe groen is die energie eigenlijk? Die vraag staat in de tweede ring centraal. Menno: “Je kunt je CO2-uitstoot beperken door te kiezen voor de meest duurzame leverancier, door zuiniger met elektriciteit om te gaan of door het zelf op te wekken.”
In de derde ring richt je het vizier op de leveranciers en klanten van de producten en diensten die je levert. Hoe duurzaam zijn zij in hun eerste en tweede ring? Menno: “Aan jou om deze partijen op basis van die criteria te selecteren, of ze uit te dagen om duurzamer te opereren. Vraag ze naar concrete verbeterplannen, en volg nauwlettend of er inderdaad sprake is van verduurzaming. Gebeurt dat niet? Durf dan afstand van zo’n partij te nemen en verder te gaan met een andere, meer duurzame partner. Zo zorg je er als keten gezamenlijk voor dat jullie totale uitstoot gereduceerd wordt. Ondernemers en bedrijven – maar ook burgers en financiële instellingen – moeten verantwoordelijkheid nemen voor de hele keten, in plaats van alleen maar naar hun eigen operatie te kijken. Door de hele keten te verduurzamen, kunnen we écht impact maken.”
Hoe kun je hier als ondernemer mee aan de slag gaan? Het begint volgens Menno met een goed doordacht duurzaamheidsplan. “Beschrijf waarom duurzaamheid voor jouw bedrijf belangrijk is, en schets de trends die je ziet in jouw sector, bij klanten, producenten, overheid en de maatschappij. Natuurlijk mag een ambitieuze doelstelling niet ontbreken. Zo kun je je voornemen om over een x aantal jaar volledig energieneutraal te zijn, 100% circulair te zijn of plastic en piepschuim volledig uit je product te verbannen. Die grote ambitie pel je in je plan vervolgens af tot kleine, uitvoerbare stappen. Die kleine stappen zijn nodig om uiteindelijk je grotere doel te bereiken.”
Aan duurzame producten en diensten kleeft in de praktijk vaak een hoger prijskaartje. Dat kan voor ondernemers een punt van zorg zijn. Velen willen graag investeren in verduurzaming maar twijfelen of klanten meer willen betalen voor een duurzamer product. Samenwerken met innovatieve partijen kan volgens Menno uitkomst bieden. “Als je die contacten niet hebt, kun je bijvoorbeeld naar events gaan waar duurzaamheidsexperts en -bedrijven samenkomen. Maar ook je eigen klanten en leveranciers kennen vaak partijen die iets kunnen betekenen. Onder de motorkap zijn 90% van de ondernemers en het MKB met verduurzaming bezig. Iedereen streeft grofweg dezelfde doelen na, en loopt dus tegen dezelfde uitdagingen en dilemma’s aan. Praat met leveranciers en klanten, en je komt er al gauw achter dat zij hetzelfde willen als jij.”
Tot slot is geloofwaardigheid een belangrijke voorwaarde voor een succesvolle duurzame onderneming. Greenwashing is een bekend fenomeen: bedrijven die zich voordoen als duurzaam maat dat in werkelijkheid lang niet zo zijn. Dat wordt gelukkig steeds minder getolereerd – geloofwaardigheid staat voorop. Menno: “Dat betekent dat je als ondernemer altijd transparant en consistent communiceert. Vertel (vaak!) wat er goed gaat, maar benoem ook de uitdagingen waar je mee worstelt. Die eerlijkheid is cruciaal.”
Grote ambities, kleine stappen: dat is dus de weg vooruit. Niet alleen naar een CO2-neutrale, duurzame wereld, ook naar meer marktwaarde voor je onderneming. “Investeren in duurzaamheid levert op verschillende manieren waarde op”, geeft Menno nog mee. “Voor je imago bijvoorbeeld. Duurzame ondernemers blijken beter in staat om medewerkers aan zich te binden en nieuw talent aan te trekken – in deze schaarse markt een groot goed. Ook investeerders kiezen steeds vaker voor duurzame organisaties. En dat geldt allang niet meer alleen voor grote bedrijven. Een duurzame propositie is voor elke onderneming een winnende propositie. De markt is er klaar voor, er is enorm veel innovatie voorhanden en als jij het niet doet, doen je concurrenten het wel. Kortom: the time is now!“