Ouderschapsverlof: bekijk je opties (ook als zzp’er)

Heb je een kinderwens of is er een baby op komst? En wil je straks genoeg tijd kunnen doorbrengen met je kind? Dan zijn er verschillende verlofregelingen, zoals bevallingsverlof, partnerverlof of ouderschapsverlof. Maar welke geldt als je in loondienst werkt en welke als je zzp’er bent? Dat lees je hieronder. Ook waarom een financiële buffer belangrijk is.

Als ouder heb je recht op verschillende vormen van verlof. Wij zetten de bekendste vormen van verlof voor je op een rij. En wat ze betekenen voor je financiële situatie.

Zwangerschapsverlof en bevallingsverlof

Als je zwanger bent, hoef je de laatste zes weken voor de bevalling niet te werken. Dit is je zwangerschapsverlof. Na je bevalling heb je ook nog minstens tien weken bevallingsverlof. In totaal duurt je verlof minimaal zestien weken. Je werkgever betaalt je loon dan volledig door. Ben je zwanger en werk je als zelfstandig ondernemer? Dan heb je ook recht op een uitkering van de overheid: de Zelfstandige en Zwanger-regeling (ZEZ).

Geboorteverlof

Is je vrouw of vriendin bevallen, dan heb je als partner recht op geboorteverlof. Dit staat ook wel bekend als:

• partnerverlof,
• vaderschapsverlof, of
• kraamverlof.

Lange tijd kregen partners maar twee dagen vrij na de geboorte van hun kind. Gelukkig heeft de overheid het geboorteverlof uitgebreid naar één werkweek betaald verlof. Daarna kun je als partner in loondienst maximaal vijf weken aanvullend geboorteverlof aanvragen om je vrouw of vriendin te ondersteunen.

Dit aanvullend geboorteverlof kun je vrij opnemen binnen zes maanden na de bevalling en vraag je aan bij je werkgever. Als werknemer krijg je dan meestal 70% van je dagloon, en maximaal 70% van het maximumdagloon. Je werkgever kan ervoor kiezen de uitkering aan te vullen tot 100%. Als dat het geval is, staat dat in je cao.

Ouderschapsverlof

Als ouder heb je ook nog recht op ouderschapsverlof. Dat is weer iets anders dan geboorteverlof. Ouderschapsverlof is een wettelijke regeling. Hierdoor mag je tot je kind acht jaar is tijdelijk minder werken. Dit om meer bij je kind te zijn.

Per persoon mag je maximaal 26 keer het aantal uren dat je per week werkt opnemen aan ouderschapsverlof. Dat bereken je als volgt. Stel, je werkt 32 uur per week. Dan heb je recht op 26 x 32 uur ouderschapsverlof. Opgeteld is dat 832 uur. Dus: 104 werkdagen van 8 uur.

Je mag dit verlof verdelen zoals je wilt. Als je het bijvoorbeeld verdeelt over acht jaar, kom je uit op 13 dagen per jaar. Toch wat extra mama- of papadagen! Maar je mag het ook in één keer opnemen of op een andere manier verdelen.

Van de 26 weken ouderschapsverlof kun je voor negen weken een uitkering krijgen. Dit komt door de nieuwe Wet betaald ouderschapsverlof. De overige 17 weken zijn voor de meeste werknemers onbetaald. In sommige gevallen betaalt de werkgever (een deel van) het loon door. Check hiervoor je cao als je die hebt.

Sinds 2 augustus 2022 is er een nieuwe regeling. Hierdoor heb je recht op negen weken betaald ouderschapsverlof met een uitkering van het UWV. Ook deze betaalde verlofuren mag je flexibel opnemen, maar wél alleen in het eerste levensjaar van je kind. Dat maakt het wel heel aantrekkelijk om tijd met je baby door te brengen.

De uitkering is gelijk aan de regeling voor het geboorteverlof: 70% van je dagloon (tot 70% van het maximumdagloon). Sommige werkgevers vullen de regeling aan tot 100% van je salaris. Check hiervoor je cao. Maar voor de meeste ouders geldt: minder werken = minder salaris. En dat terwijl de kosten tijdens deze periode juist stijgen.

Heb je als zzp’er recht op geboorteverlof of ouderschapsverlof?

Ouderschapsverlof en geboorteverlof krijg je alleen als je in loondienst werkt. Niet als zzp'er. Weet je nu al dat je na de geboorte van je baby langere tijd minder wil werken? Of wil je een tijdje helemaal vrij zijn? Zorg dan op tijd voor een financiële buffer. Dan hoef je je geen zorgen te maken over je lagere inkomen na je bevalling of die van je partner.

Wil je als zzp'er een financiële buffer hebben, bekijk dan als eerste je uitgaven. Heb je bijvoorbeeld abonnementen die je kunt opzeggen, of kun je besparen op je boodschappen? Kleine besparingen leveren samen vaak een leuk bedrag op om opzij te zetten. Lees onze tips om goedkoper boodschappen te doen.

Daarnaast is het goed om je werk slim te plannen. Misschien kun je tijdelijk meer werk aannemen om vooraf voor extra inkomsten te zorgen. En kun je andere werkzaamheden makkelijker thuis doen als de kleine er is. Zoals je administratie of het bijwerken van je website.

Vaker ‘papadag’ met een financiële buffer

Volgens recent onderzoek van het CBS was ouderschapsverlof nog niet zo populair onder de oude regeling. In 2017 nam 22% van de werkende moeders ouderschapsverlof op. Van de werkende vaders was dat maar 11%. Een groep die ongeveer even groot was, 66.000 vaders, zei wel behoefte te hebben aan ouderschapsverlof. Maar zij namen het niet op. Waarom niet? Dit waren de belangrijkste redenen van deze vaders:

• Ze waren bang dat het slecht zou zijn voor hun loopbaan.
• Maar ook dat hun collega’s het te druk zouden krijgen tijdens hun afwezigheid.
• Of dat ouderschapsverlof financieel niet haalbaar was.

Herken je dit? Of je nu een werkende vader of moeder bent: een financiële buffer kan je zorgen wat verlichten. Met een buffer kan het voor werknemers en ook als zelfstandige financieel haalbaar worden om vaker vrij te nemen. Zodat je ook doordeweeks genoeg quality time met je kind hebt.

Wil je meer dan het maximale aantal uren ouderschapsverlof opnemen? Omdat je ook nadat je kind 8 is geworden minder wilt werken? Ook dan komt een financiële buffer goed van pas. Een financiële buffer geeft je de vrijheid om meer leuke dingen te doen met je gezin en de rust om vaker samen thuis te zijn.

Wil je minder werken om meer tijd door te brengen met je kind? En toch kunnen rondkomen als gezin? Dan kun je natuurlijk ook vakantie opnemen. Daarnaast is het verstandig een financiële buffer op te bouwen. Als je elke maand een bedrag spaart, kun je de teruggang in inkomen straks gemakkelijker opvangen. Meteen beginnen? Open dan gratis een spaarrekening bij Nationale-Nederlanden.