Van 2 kanten: twee generaties over de nieuwe pensioenregels

Er gaat een hoop veranderen op pensioengebied. Weet jij hoe jouw pensioen geregeld is? Welke leeftijd je ook hebt, het is belangrijk op tijd na te denken over de toekomst. Tom Bakker (63) en Carlijn Bakker (31) gaan met elkaar in gesprek over de veranderingen en de keuzes die zij moeten maken.

Ondanks dat ze dezelfde achternaam delen, zijn Tom en Carlijn geen familie van elkaar. Tom werkt al 38 jaar bij ERIKS, een industriële dienstverlener. Hier vervult hij de functie van business development manager. Carlijn werkt bij ERIKS’ moederbedrijf SHV Holdings, waar zij communicatieadviseur is.

Vertel! Weten jullie op welke manier jullie pensioen opbouwen?
Carlijn: “SHV Holdings is kortgeleden overgestapt naar een andere pensioenregeling binnen Nationale-Nederlanden. Er wordt ongeveer 11% van mijn salaris als premie gestort, waarvan ik ongeveer een kwart zelf betaal. Dit bedrag wordt vervolgens belegd. Daarbij kan ik zelf aangeven of ik mijn inleg offensief, defensief of neutraal inzet.”

Dat klinkt alsof jullie pensioen opbouwen via een beschikbare premieregeling, ook wel DC genoemd. Dit is de enige regeling die na de invoering van de nieuwe Wet toekomst pensioenen nog mag. Weet je op welke manier je premies belegd worden?
“Volgens mij heeft mijn werkgever de neutrale strategie als standaard gekozen. Misschien goed als ik er eens naar ga kijken, bedenk ik me nu.”

Hoe bouw jij pensioen op, Tom?
“Ik bouw al sinds mijn 25e pensioen op en heb mij daar destijds redelijk in verdiept. Op dat moment was er namelijk vrijwel altijd sprake van pensioengaten als je regelmatig van werkgever wisselde. Zo’n pensioengat (of pensioentekort, red.) kon ertoe leiden dat ik te weinig pensioen op zou bouwen.

Om dat voor te zijn heb ik toen een lijfrentepolis afgesloten. Als extra spaarpotje voor later. Hier betaal ik tot mijn 65e maandelijks een premie voor. Als die polis afloopt, zet ik het geld twee jaar vast op een depositorekening. Dan kan ik daar tot mijn 67e niet bij. Ik heb tot 1 januari 2020 via mijn werkgever pensioen opgebouwd binnen de oude regeling. Voor dat deel krijg ik straks een gegarandeerd pensioen. Dat gaat dus veranderen in de nieuwe regels voor pensioen. Als de Wet toekomst pensioenen ingaat, kun je namelijk niet meer zo’n gegarandeerd pensioen opbouwen. Sinds drie jaar zitten we ook bij een ander pensioenfonds, dus sowieso loopt de opbouw al iets anders.”

Weten jullie welke gevolgen de nieuwe regels voor pensioen voor jullie persoonlijk gaan hebben?
Tom: “Ik heb mij via verschillende bronnen ingelezen, maar vind dat nog heel moeilijk in te schatten. Zo heb ik gelezen dat je met ‘bedrag ineens’ eenmalig 10% procent van je pensioen kan opnemen.

Of ik verder veel ga merken van de veranderingen, weet ik niet. Pensioenuitvoerders hebben tot 1 januari 2028 de tijd om de nieuwe regels voor pensioen in hun producten door te voeren. Wacht mijn verzekeraar daarmee tot het laatste moment, dan ben ik al met pensioen.

En kun jij al goed inschatten wat er voor jou verandert, Carlijn?
“Nee, ook niet direct. Er is online heel veel informatie te vinden over de nieuwe regels voor pensioen, maar niet wat de persoonlijke gevolgen zijn. Ik heb mij daarom laten bijpraten door een collega.

Inmiddels weet ik dat de pensioenpremies voor iedereen gelijk worden getrokken. Dit kan voordelig uitpakken voor mijn generatie. Jongeren leggen in de nieuwe regels voor pensioen vaak meteen meer premie in. Daarnaast bouwen we per ingelegde euro ook meer pensioen op, doordat we nog langer hebben tot we met pensioen gaan.

Verder begreep ik dat de nieuwe regels een stap achteruit kunnen zijn voor de generatie van 40 tot 55 jaar oud. Al wordt dit misschien gecompenseerd. Alleen als zij van baan wisselen stopt die compensatie vaak.”

Denk je dat je gaat profiteren van de nieuwe pensioenregels, Carlijn?
“Het zal vast iets veranderen, maar ik heb het idee dat ik nog veertig jaar moet werken. In die periode worden er vast nog enkele nieuwe pensioenakkoorden gesloten.”

Heb je wel het idee dat je eerder over je pensioen na moet denken?
“Heel eerlijk? Pas door dit gesprek. Maar ook collega’s die ik heb gesproken, weten niet veel over de nieuwe regels voor pensioen. Ik vind het een moeilijk onderwerp. Het is nog een ver-van-mijn-bed-show.”

Tom, denk je dat jij er met de nieuwe regels voor pensioen op achteruit gaat ten opzichte van de jongere generatie?
“Moeilijke vraag. Eigenlijk ben ik daar niet zo mee bezig. Ik sta juist meer stil bij de jongere generatie. Bij mijn zoon bijvoorbeeld. En nu ook bij jou, Carlijn. Hoe zal het zijn als jullie later met pensioen gaan?

Nu wordt mijn pensioen nog onder bepaalde voorwaarden geïndexeerd. Oftewel: de pensioenuitkeringen stijgen. Maar straks? Wat gebeurt er als de inflatie nog verder toeneemt? En welke invloed heeft de economie op de beleggingen? Ik weet helaas uit ervaring dat de beurs wisselvallig kan zijn. Als de beurskoers ineens sterk daalt, is straks misschien een groot deel van je pensioen weg.”

Carlijn: “Ik begrijp wat je bedoelt, Tom. Maar nu ik erover nadenk, zou ik het misschien wel aandurven om een tijdje offensief te beleggen. Eventuele tegenvallers zijn dan mogelijk op tijd recht te trekken.”

Tom: “Dat is inderdaad een optie. Maar de economie krijgt wel veel invloed op je pensioen. Het lijkt mij persoonlijk vervelend om niet te weten wat je aan het einde van de rit precies krijgt. Want daar werk je uiteindelijk naartoe.”

Geeft jullie werkgever voorlichting over de nieuwe regels voor pensioen?
Carlijn: “Toen we zijn overgestapt naar onze nieuwe pensioenregeling kregen we wel wat informatie. Via sessies en met een pensioenkrantje van Nationale-Nederlanden bijvoorbeeld. Daar staat goede informatie in. Maar wil ik meer weten, dan moet ik zelf op zoek. Of zoals ik nu heb gedaan, navraag doen bij een collega.”

Tom: “Ook bij ons leeft het nog niet echt. De laatste keer dat er over pensioen is gesproken, is ongeveer drie jaar geleden. Toen is het pensioenfonds van mijn werkgever opgeheven en zijn we naar een ander fonds overgestapt. Maar ik heb nog geen informatie ontvangen over wat de nieuwe regels voor pensioen voor mij persoonlijk gaan betekenen.”

Zou een pensioencheck, bijvoorbeeld een keer per vijf jaar, een goed idee zijn?
Carlijn: “Ja, vind ik wel.”

Tom: “Ik ook. En dat zou je kunnen inrichten afhankelijk van je leeftijd. Eerst inderdaad om de vijf jaar, maar later in je carrière in kortere tussenpozen. Want zeker in de laatste jaren richting je pensioen wil je weten waar je aan toe bent.”

Hoe denken jullie over een keuze als ‘bedrag ineens’? Dan mag je in één keer maximaal 10% van je pensioen opnemen.
Tom: “Ik vroeg het aan mijn zoon en hij gaf aan dat hij het direct zou doen. Zijn motivatie? ‘Je hebt het direct op je rekening en je weet nooit hoelang je nog leeft’. Ik ben het deels met hem eens, maar ik las ook dat het bedrag extra belast wordt.

Ik vind het bovendien een onzekere factor. Neem ik het direct op en word ik vervolgens 70 jaar oud? Dan was het een goede keuze. Maar word ik 80 of 85 in goede gezondheid, dan heeft die keuze mogelijk grote gevolgen. Dan kun je ineens krap bij kas komen te zitten.”

Carlijn: “Snap ik. Het ligt helemaal aan de situatie waar je op dat moment in zit. Heb ik het geld dan meteen nodig? Dat kan ik nu totaal nog niet inschatten. Misschien ben ik daar tegen die tijd, net als jij, ook wel voorzichtig in.”

Ben je ook al op andere manieren bezig met de voorbereiding op je pensioen, Tom?
“Ik heb mijn lijfrente als extra spaarpotje. Daarnaast ben ik nu al bezig met het verlagen van mijn vaste lasten. Bijvoorbeeld met zonnepanelen op mijn woning. Daardoor houd ik straks meer geld over voor de leuke dingen in het leven.

Verder hoop ik dat mijn werkgever de generatieregeling doorvoert die in onze cao staat. Ik zou dan 80% van mijn contracturen gaan werken, 90% loon uitbetaald krijgen, maar wel 100% pensioen blijven opbouwen. Het zou mooi zijn als dit na mijn 65e gebeurt.”

Hebben jullie nog tips voor elkaar?
Carlijn (lachend): “Nog even volhouden en dan genieten van je pensioen, Tom!”

Tom (lacht): “Dankjewel. Dat gaat vast lukken. Wat ik jou zou adviseren: kijk of je een klein bedrag in een lijfrente kunt stoppen. Dan kun je met mogelijk belastingvoordeel voor je pensioen sparen. Een bedrag van € 40,- per maand is al een begin. Die aanpak levert mij nu extra zekerheid op en draagt straks bij aan mijn besteedbaar inkomen. Maar vergeet ook niet om nu te genieten.”